Strandeiland - Amsterdam

Strandeiland is onderdeel van de tweede fase van IJburg. Waar nu nog water is komt straks een nieuw stuk Amsterdam: een wijk met veel groen en water. Duurzaamheid en bereikbaarheid zijn belangrijke thema’s bij de ontwikkeling van dit 150 ha tellend nieuwe stuk Amsterdam.

De tweede fase IJbrug als nieuw eiland in het IJmeer

Locatie

Strandeiland maakt onderdeel uit van de archipel IJburg. Na Steigereiland, Haveneiland, Rieteiland en Centrumeiland is Strandeiland het volgende te maken eiland. Strandeiland heeft in zijn eindvorm een oppervlakte van zo’n 150 hectare, wat vergelijkbaar is met Haveneiland en Centrumeiland bij elkaar.

Wonen, werken en creëren in een emissievrije en energieleverende omgeving

Het plan voor Strandeiland

IJburg ligt in IJmeer-Markermeer. Lag de eerste fase IJburg nog aan de kustlijn van het Diemerpark, de tweede fase steekt voor het eerst fors het grote water in. Dit biedt aanleiding tot de hoofdkeuzes van het ontwerp. Het stedenbouwkundig concept voor Strandeiland gebruikt bijvoorbeeld het gegeven van de oergeul (het oude stroomgebied van de rivier de Vecht) en zet het in door op deze plek een groot binnenwater te creëren met een hoge verblijfskwaliteit voor de bewoners van Strandeiland: het Oog genaamd. Om het Oog heen liggen de twee buurten, de Pampusbuurt ten noorden en de Muiderbuurt ten zuiden.

Wonen, werken en creëren

Het Stedenbouwkundig plan Strandeiland geeft richting aan de verdere ontwikkeling van de tweede fase IJburg en is ontwikkeld door team IJ-Atelier (Gemeente Amsterdam, Mecanoo, Faro en DELVA). Strandeiland behoort met 8.000 woningen en 150 hectare tot de grootste toekomstige stadswijken van Amsterdam. Gelegen aan de IJburgbaai met een groots stadsstrand, een gigantisch binnenwater (het Oog) en een ruige natuurrand aan het IJmeer aan de zuidzijde, wordt dit een nieuw stuk stad. Strandeiland wordt een eiland voor iedereen: om te wonen, te werken en te recreëren. Dit alles met een hoge ambitie op het gebied van duurzaamheid.

De oergeul, het blauwe hard van Strandeiland

Contrast tussen de eilanden

De twee eilanden verschillen van elkaar in karakter en kennen een verscheidenheid in architectuur en stedenbouw. De Pampusbuurt kenmerkt zicht door straten in oost-west richting en een formele vorm van stedenbouw. De Muiderbuurt is daarentegen informeler van karakter en heeft een stratenpartroon in noord-zuid richting. Het landschap reageert op deze contrasten waarbij de formele stedenbouw van de Pampusbuurt wordt aangevuld met stadsparken, bomenrijen, harde kades en een rechtlijnige vormentaal. De Pampusbuurt kenmerkt zich door robuuste buitenranden en een besloten groene bebouwing in de buurt zelf. Via de groene straten, parken en pleinen zijn is het grote water altijd dichtbij en gemakkelijk te bereiken. De Muiderbuurt krijgt een drietal landschappelijke inprikkers die het landschap de wijk intrekken, geclusterde boomgroepen en een vrijere vormgeving. Karakteristiek voor de Muiderbuurt is de hoge rug die in de lengterichting door de buurt loopt. Dwars over de hoge rug lopen de woonstraten af naar het water, waardoor het water aan weerszijden van de Muiderbuurt altijd dichtbij voelt. De Muiderbuurt opent zich op deze manier naar het landschap van de baaien.

Het landschappelijk concept voor Strandeiland; 1 .IJburgbaai, 2. Noorddijk, 3. Stadspark, 4. Binnenwater Pampusbuurt, 5. Parkoever, 6. Landschappelijke inprikkers, 7. Natuuroever, 8. Makerskade, 9. Oosterend

Het Oog van IJburg: het levendig hart van de nieuwe wijk

Het Oog

Het Oog reageert op beide identiteiten en brengt deze samen, het vormt het blauwe hart van Standeiland: een plek van verblijven, ontmoeten en activiteit. In het zuiden is een parkoever, waarlangs de tram loopt. Aan de noordzijde kunnen voetgangers dicht bij het water komen via lage kades, trappen en vlonders. Er is een lange steiger in het binnenwater waar bezoekers en bewoners hun bootje aan kunnen leggen. Een lange vlonder aan de zuidzijde verbindt de bruggen en de dam over het binnenwater en biedt mogelijkheden voor een afwisselend programma met speelplekken, fitness, horeca.  De oriëntatie op het landschap met zon, wind en water geven richting aan het ontwerp. Zo ligt aan de westzijde het stadsstrand aan de IJburgbaai, dat op de middag- en avondzon is georiënteerd met op de achtergrond het silhouet van de stad. Dit is een plek om te zwemmen of te sporten.

Het Oog; het recreatief en zuiverend park van de archipel

Robuust ecosysteem

Een belangrijke voorwaarde voor het optimaal functioneren van het Oog, het blauwe hart van Strandeiland is een goede waterkwaliteit. Door de geringe doorstroming ontstaat de kans op algenbloei en blauwalg, wat gebruik van het water zou limiteren. 

Robuust ecosysteem voor het garanderen van de waterkwaliteit

Het belangrijkste element om te komen tot een robuust systeem is de introductie van de groene natuurlijke oever langs de zuidelijke kade, die zal functioneren als een grote landschappelijke filter. Een gemiddelde waterdiepte en het ontwerp van de kades stimuleren de ontwikkeling van waterflora, waardoor het Oog een integraal onderdeel wordt van een robuust ecosysteem.

Groene oever als natuurlijk filter

Blauwe park van de archipel

Aan het Binnenwater wordt een recreatieve laag toegevoegd, welke bestaat uit een dek die over de groene oever zweeft en de verbinding maakt met de omliggende straten. Naast het wandelen en flaneren, kunnen bewoners van het dek springen om even af te koelen in het binnenwater, te zonnebaden, thee te drinken in het paviljoen of een bootje huren in de geïntegreerde kanoverhuur. Hiermee zal het Binnenwater een plek worden waar de bewoners van dit nieuwe deel van IJburg samenkomen en uit de drukte van het nieuwe stadsdeel kunnen ontsnappen.

Het oog als centrale openbare ruimte

Ontdiepen

Toevoegen natuurlijke oever en haven

Toevoegen recreatieve laag

Nieuw grootschalig sanitatiesysteem

Duurzaamheid

Gemeente Amsterdam wil koploper zijn op het gebied van duurzaamheid, waarbij Strandeiland een voorbeeld voor de duurzame wijk van de toekomst wordt. Naast grootschalige ingrepen als warmte-koude installaties en afspraken met marktpartijen voor circulariteit, natuurinclusiviteit en klimaatbestendigheid vormt de belangrijkste ingreep voor Strandeiland het nieuwe grootschalige sanitatie systeem. Er wordt hier voor het eerst in Amsterdam op grote schaal nieuwe sanitatie uitgerold: een circulair systeem waarbij afvalwater te gebruiken is voor het terugwinnen van grondstoffen, energie en warmte. Alle ingrepen gezamenlijk maken Strandeiland een emissiervij en energieleverend nieuw stuk Amsterdam.

Het Oog faciliteert de haven en het recreatief waterpark

Mobiliteit

Op Strandeiland wordt gekozen voor een slim en emissievrij mobiliteitsconcept met oog op de toenemende verkeerscongestie en een gezonde leefomgeving. Wandelen, fietsen, elektrisch openbaar vervoer en elektrische auto’s krijgen prioriteit. Daarnaast wordt tram 26 vanaf Amsterdam Centraal doorgetrokken van Haveneiland naar Strandeiland en wordt Strandeiland verbonden door een elektrische HOV-bus met de stations Bijlmer Arena en Weesp. Slimme emissievrije mogelijkheden worden nader uitgewerkt, zoals toegang tot gedeelde elektrische voertuigen via mobiliteitshubs en smart mobility-concepten. 

Planning

De komende vijftien jaar wordt er land gemaakt en het woon, werk en recreatieprogramma gerealiseerd. In de zomer van 2018 is er gestart met het landmaken van de 1e fase van het Strandeiland, ruim 80 hectare land.

Strandeiland: de plannen

Locatie
IJburg Tweede Fase, Amsterdam
Status
Concept stedenbouwkundig en landschapsplan
Opdrachtgever
Gemeente Amsterdam
Samen met
DELVA, Gemeente Amsterdam, Faro Architecten en Mecanoo
Thomas Wolfs MLA
Steven Delva MLA
Rogier Hendriks MSc
Gianluca Lattanzi MSc