Buiksloterham - Amsterdam
In het dynamisch masterplan Buiksloterham worden de terreinen van Nedcoat en Air Products in het havengebied Buiksloterham duurzaam ontwikkeld met een vernieuwende stedenbouwkundige, landschappelijk en sociale ontwikkelingsstrategie. De monofunctionele industriezone transformeert naar een bruisend nieuw stuk stad met ruimte voor het experiment.
Het dynamisch masterplan vormt de basis voor de komende ontwikkelingen. In het gebied worden circa 550 woningen en minimaal 4000 m2 werkunits en horeca gerealiseerd.
Dynamisch Masterplan
De centrale ligging van de locatie in Amsterdam aan ‘de zonnige kant van het IJ’ maken het gebied een aantrekkelijke vestigingslocatie. Toch zat de ontwikkeling van Buiksloterham naar een gemengd woon-werkgebied lange tijd vast.
De Alliantie kiest voor deze locatie niet voor een klassieke ontwikkeling maar voor ’Cityplot’, een door Studioninedots ontwikkeld concept. Samen met DELVA Landscape Architects is dit concept doorontwikkeld en is de relatie aangegaan met de uitdagende context. Dit met het dynamisch masterplan Cityplot Buiksloterham als resultaat.
Het principe combineert zelfbouw met sociale huisvesting, wonen met werken en collectieve bouwgroepen met investeerders. Een dynamisch proces dat meebeweegt met wensen en behoeften en de tijd. Samen met de Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam, Waternet en toekomstige bewoners werken we aan een vernieuwende vorm van stadsontwikkeling.
De kracht van het collectief
In Buiksloterham werden bij het begin van de crisis de eerste zelfbouwprojecten gerealiseerd. Elk op hun eigen individuele kaveltje. Cityplot bereikt een meerwaarde door de pioniersgeest van de zelfbouwers als aanjagers van het collectief te omarmen. Met de opdrachtgever en marktpartijen realiseert Team DELVA en Studioninedots een dynamisch masterplan met behoud van ieders eigenheid om te komen tot een levendig stuk nieuwe stad. De koppeling van initiatief, uitvoering en beheer leidt tot sterk gemotiveerde groepen die zichzelf organiseren. Het ontwikkelingstraject stoelt op gezamenlijkheid, is informeel en dynamisch, gericht op doen en biedt ruimte aan het experiment.
Door deze ‘urban activators’ worden duurzame systemen ontwikkeld die direct toegepast kunnen worden op niveau van de woning en de wijk.
Urban Activators
Cityplot streeft naar een duurzame omgeving die mensen verleidt om in het gebied te blijven wonen, werken, recreëren en ondernemen. Ateliers en ontmoetingsplekken, toegespitst op innovatie op het gebied van bouwmethodiek en energie vormen de basis voor de ontwikkeling. Door deze urban activators worden duurzame systemen ontwikkeld die direct toegepast kunnen worden op niveau van de woning en de wijk. Deze urban activators zijn geen tijdelijke initiatieven, maar groeien door tot vaste waarden in het gebied. Zij dragen bovendien vanaf de start bij aan een sociaal en economisch interessant gebied. Cityplot zoekt aansluiting met de ontwikkelingen van de arts and crafts in de directe omgeving. Jonge innovatieve one-man-companies hebben veel belangstelling voor de locatie. Hun betrokkenheid en vele samenwerkingsverbanden werken als een magneet en stimuleren ontmoetingsplekken in het gebied.
Principe Cityplots
Het Cityplot concept is gebaseerd op een ideale plotmaat van 100×100 meter. De royale afmetingen blijkt de sleutel tot flexibiliteit en diversiteit. Deze maat biedt niet alleen speelruimte om te variëren met een groot aantal gebouwtypologiën, maar maakt het ook mogelijk om het blok zowel aan de straat als intern te ontsluiten. Het frame van verschillende kavels voor kleinschalige ontwikkeling maakt het plot flexibel en duurzaam en tolerant voor verandering. Het parkeren wordt losgekoppeld van de voorzieningen en krijgt een plaats in een collectief gebouw voor de auto, de fiets en de energievoorziening. Cityplot is geen klassiek plan met een vast eindbeeld maar schept condities. De ingetekende verkaveling is dan ook slechts een voorbeeld. Het plot zal zich telkens aanpassen aan de wensen en vragen uit de markt.
Het frame van verschillende kavels voor kleinschalige ontwikkeling maakt het Cityplot flexibel, duurzaam en tolerant voor verandering.
Muren, hekken en verhogingen dragen bij aan spannende contrasten tussen open, gesloten, privé en openbaar.
Getrapte openbare ruimte
De openbare ruimte speelt een belangrijke rol in het verbinden van de verschillende sferen die de wijk in zich draagt. De diversiteit in schaal van de openbare ruimte vertelt de toekomstige bouwer hoe er kan ontwikkeld worden. Het stedelijk leven in Cityplot beperkt zich niet tot het niveau van het maaiveld maar loopt getrapt op naar verhoogde collectieve tuinen en omringende daken. Openbare, semi-openbare, collectieve en privéruimtes wisselen elkaar af op verschillende niveaus en dragen bij tot het creëren van de circulaire stad. Hoogteverschillen worden uitgebuit om overgangen vorm te geven. Erfafscheidingen zijn geen harde grenzen, maar worden omarmd als identiteitsbepalende elementen van het plan. Muren, hekken en verhogingen dragen bij aan spannende contrasten tussen open, gesloten, privé en openbaar.
Leven met water
Water vormt een bepalende rol in de beleving van het gebied en het Tolhuiskanaal vormt een wezenlijk onderdeel van de wijk. De kade is niet langer een harde grens tussen water en stad, maar wordt beschouwd als onderdeel van de openbare ruimte. De toegangswegen naar de wijk lopen gradueel af richting het waterfront waarmee het water visueel nog verder de wijk in wordt getrokken. Een wereld van drijvende tuinen, vlonders, kassen en boardwalks draagt bij aan een unieke identiteit van het gebied.
De kade is niet langer een harde grens tussen water en stad, maar wordt beschouwd als onderdeel van de openbare ruimte.
Ook het regenwater wordt voor het eerst niet langer ondergronds afgevoerd, maar vormt een zichtbaar en ervaarbaar onderdeel van het plan. In de groene hoven wordt in collectieve tuinen, op daken en het maaiveld ruimte gemaakt voor het vasthouden en afvoeren van regenwater. Buiksloterham wordt een nieuw stuk stad dat niet vecht tegen het water, maar er een spel mee durft aan te gaan.
Cityplot Buiksloterham als levend laboratorium
Op 15 april werd een intentieverklaring ondertekend, waarbij de meest relevante stakeholders, het gebied verklaarde tot een living lab. De ambitie voor Cityplot Buiksloterham als een proeftuin voor innovatieve stedelijke ontwikkeling wordt hiermee onderschreven. Elk Cityplot fungeert als een collectieve energetische machine waarbij duurzame systemen worden gekoppeld en samenkomen in de openbare ruimte. De onderlinge afhankelijkheid tussen bewoners en deze systemen zal bijdragen aan een duurzame en toekomstbestendige wijk. Architectuur, openbare ruimte en landschap vormen straks één onlosmakelijk systeem.
Elk Cityplot fungeert als een collectieve energetische machine waarbij duurzame systemen worden gekoppeld en samenkomen in de openbare ruimte.
Verschillende geïnteresseerde ondernemers hebben zich direct gemeld. Er is opdracht gegeven voor het ontwerp van de eerste blokken sociale woningbouw, wordt er gewerkt aan het plan van de openbare ruimte en het waterfront en worden de eerste CPO groepen uitgenodigd om deel te nemen. De bouw is gestart in 2016.
- Locatie
- Amsterdam
- Status
- In uitvoering
- Opdrachtgever
- De Alliantie en Synchroon (Plot C)
- Samen met
- Studioninedots