De Deeltuin - Utrecht
‘De Deeltuin’ op de Veemarkt te Utrecht is een gedeelde groene oase omkaderd door inspirerende wanden, bestaand uit een differentiatie van gepersonaliseerde gevels. De deeleconomie wordt ingezet als drager van het plan.
Het straatbeeld is gevarieerd met statige herenhuizen en stoere baksteenarchitectuur. Maar de echte verrassing van ‘De Deeltuin’ zit binnenin. De binnentuin is deels collectief en deels privé, gescheiden door een vlonderpad en zitrand.
Door een slimme half verdiepte parkeervariant ontstaat maximale landschappelijk kwaliteit in het binnengebied, en wordt de overgang tussen openbare straat en private woning vanzelfsprekend gemaakt. Elke woning bezit daarnaast zijn eigen tuin, groen terras op hoogte en groenwand.
Duurzaamheid vormt een integraal onderdeel van alle processen en beslissingen. Het gaat over energie, water en het gebruik van materialen, maar ook over sociale maatschappelijke betrokkenheid. De toekomstige bewoners zijn een belangrijk onderdeel van de ontwikkelstrategie van ‘De Deeltuin’, dit aangezien ze gezamenlijk de buurt maken wat leidt tot trotse bewoners en een geliefde, duurzame en toekomstbestendige woonomgeving.
Na het bevragen van de toekomstige bewoners, zijn 3 sferen ontstaan binnen de deeltuin: De ligweide – een golvende grasvlakte waar een balletje getrapt kan worden met de buren. De Moestuin – met plantenkas met kruiden en groenten voor in de keuken. En de speelweide – niet met wipkippen en rubberen tegels maar een kromme boom om in te klimmen.
Het plan kent twee gezichten: ‘hard’ van buiten en zacht van binnen
Zicht vanuit de binnentuin: Een groene oase temidden de stedelijke omgeving
Statige herenhuizen en stoere architectuur. Maar de echte verrassing van De Deeltuin zit binnenin.
Het plan ‘De Deeltuin’ sluit aan op de mede-opdrachtgeverschapwensen voor de Veemarkt en maakt gebruik van de diverse kwaliteiten van de omgeving. Het straatbeeld is gevarieerd met statige herenhuizen en stoere baksteenarchitectuur. Maar de echte verrassing van ‘De Deeltuin’ zit binnenin. Door een slimme half verdiepte parkeervariant ontstaat maximale landschappelijk kwaliteit in het binnengebied, en wordt de overgang tussen openbare straat en private woning vanzelfsprekend gemaakt door de herenhuizen met een bel-etage in een overgangszone.
Typisch Utrechtse stijliconen
De binnentuin is deels collectief en deels privé. Het blok manifesteert zich op schaal van de wijk als een rijk gevarieerd hedendaags bouwblok. De woningen in het blok zijn geïnspireerd op de architectuur en diversiteit van de panden in de Utrechtse binnenstad. De typisch Utrechtse stijliconen zijn terug te vinden in de kopersopties van gevels en indeling. Op die manier ontstaat in de gevel een samenhang door ‘eenheid in verscheidenheid’.
Variatie in woningtypen, Rand en binnengebied, Half verdiept parkeren
De typisch Utrechtse stijliconen zijn terug te vinden in de gevels en indeling. Op die manier ontstaat in de gevel een samenhang door ‘eenheid aan verscheidenheid’.
De kas is het middelpunt van de gezamelijke tuin
Collectieve groene kamers als plek van rust, samenkomen, tuinieren en spelen
‘De Deeltuin’ is het resultaat van doordacht positioneren van de noodzakelijke parkeerplaatsen. Deze worden halfverdiept onder de stadswoningen geschoven. Een interessante bouwkundige configuratie ontstaat richting de Sartreweg, dit terwijl verharde vlaktes verdwijnen binnen het bouwblok. Deze vrijheid vormt de basis voor het creëren van een groene golvende oase. Een omsloten plek met glooiingen in het maaiveld, waar bomen in de volle grond staan en waar plaats is voor collectieve groene kamers. Een plek van rust, samenkomen, tuinieren en spelen.
‘De Deeltuin’ is het resultaat van het doordacht positioneren van noodzakelijke parkeerplaatsen. Deze worden halfverdiept onder de stadswoningen geschoven.
Schema's deeltuin; Pad en Helling - Privé en Collectief - Moestuin, Ligweide en Speelweide
Boeiend waterspel
Het enorme verhardingsoppervlak voor de parkeerplekken mag worden weggelaten. Dat maakt het ons mogelijk om het volledige binnengebied te ontkoppelen van het hemelwaterriool. Infiltratieruimte voor hemelwater wordt gecreëerd onder de lange vlonder. De privé-tuinen en de deeltuin wateren af richting de deze ruimte waar het vervolgens zijn weg zoekt richting het grondwater.
De vlakke daken krijgen veelal groendaken. Hierdoor bufferen die niet alleen veel water, maar vertragen en reduceren ook de afvoer. Opgevangen water vanaf diverse daken wordt bewaard in regentonnen om vervolgens ingezet te worden in de privé-tuin en in de deeltuinen. Het spel van water boeit iedereen. Het zichtbaar maken van het waterverhaal zien we dan ook als bijzonder element binnen het ontwerp van de Deeltuin. DELVA Landscape Architects is ondertekenaar van het manifest Rainproof, dit maken we graag waar binnen de projecten.
Opgevangen water vanaf diverse daken wordt bewaard in regentonnen om vervolgens ingezet te worden in de privé-tuin en in de deeltuinen.
Plankaart: Het binnengebied wordt ingericht met een collectieve tuin alsook een goede privé tuin
Drie groene kamers: ligweide, moestuin en speelweide
Binnen het gepresenteerde landschapsontwerp stellen we drie sferen voor, als resultaat van de bevraging van toekomstige bewoners. Sfeer type 1: De ligweide – een golvende grasvlakte in de zon waar de bewoners een balletje kunnen trappen met hun buren. Sfeer type 2: De moestuin – met plantenkas waar de kruiden en sommige groenten vandaan komen voor in de keuken. Sfeer type 3: De speelweide – niet met wipkippen en rubberen tegels, maar een kromme boom om in te klimmen of een kamp in te bouwen en aan te schommelen. Deze drie sferen vormen samen steeds een geheel, omkaderd door het pad met de lange bank.
Na het bevragen van de toekomstige bewoners, zijn 3 sferen ontstaan: de ligweide, de moestuin en de speelweide.
Duurzaam en energieneutraal, zonder ingrijpende maatregelen in de constructie
De Deeltuin is op een duurzame wijze ontwikkeld en gebouwd en voldoet ruim aan de geldende EPC-eisen. De woningen in de De Deeltuin zijn namelijk energieneutraal aangeboden! Met goede bouwtechnische maatregelen en hoogwaardige isolatiematerialen zijn hoge Rc-waarden bereikt zonder ingrijpende maatregelen in de constructie. Ook blijven onderhoudskosten hierdoor laag. Met duurzame installaties wordt de energievraag zoveel mogelijk beperkt, terwijl de PV-panelen op de daken in de resterende vraag naar energie zullen voorzien.
Slim hergebruik, ingebouwde flexibiliteit én een gezond leef- en woonklimaat
Duurzaamheid vormt een integraal onderdeel van alle processen en beslissingen. Het gaat over energie, water en het gebruik van materialen, maar ook over sociale maatschappelijke betrokkenheid. Slim hergebruik, ingebouwde flexibiliteit én een gezond leef- en woonklimaat waarbij kwaliteit gestoken wordt in energie en toekomstwaarde van de te ontwikkelen gebouwen en gebieden.
Co-design bewoners met landschapsarchitect
Bewoners worden aan de hand meegenomen over de toepassing en het gebruik van duurzame maatregelen, waardoor niet alleen de inzet, maar ook de systemen daadwerkelijk duurzaam gebruikt zullen worden. Nadat we met elkaar de opzet van het bouwblok hebben bepaald, ontwerpen bewoners hun eigen woning en krijgt het binnengebied zijn vorm en functie in een co-design traject onder leiding van DELVA. Gezamenlijk de buurt maken leidt tot trotse bewoners en een geliefde, duurzame en toekomstbestendige woonomgeving.
Realisatie en feestelijke opening van 'De Deeltuin'
Feestelijke opening van de Deeltuin, juni 2019
Foto's opgeleverde Deeltuin door Sebastian van Damme - m.u.v. feestbeeld opening
- Locatie
- Veemarkt, Utrecht
- Status
- Opgeleverd
- Opdrachtgever
- Era Contour, Synchroon
- Samen met
- Heren 5 Architecten en ERA Contour
- Team
- Steven Delva