Domein aan de Dommel - Sint-Michielsgestel
Met het ontwerp van Domein aan de Dommel brengen we de visie gedreven door natuur en water tot leven. Deze ontwikkeling heeft geleid tot het aanpakken van belangrijke ecologische en watergerelateerde uitdagingen in de Dommelvallei. Het resulteert in een plan waarbij we urgente maatschappelijke kwesties integraal benaderen, zoals het creëren van een dynamisch waterbergingslandschap, natuurgerichte ontwikkeling en het realiseren van woonruimte voor mens en dier. Dit alles met de bodem, het water en het cultuurlandschap als uitgangspunt.
Domein aan de Dommel is een voortreffelijk voorbeeld van integraal denken. Hier komen de ambities op het gebied van klimaat, natuur en stedenbouw op harmonieuze wijze samen.
– Rex van Beijsterveld
Het water als drager
Het Dommeldal vormt de basis van het ontwerp, waar natuurherstel en -ontwikkeling hand in hand gaan. We bouwen voort op het bestaande landschap en creëren zorgvuldig ruimte voor natuurlijke processen om opnieuw hun gang te kunnen gaan. Elke ingreep draagt bij aan het beekdal van de toekomst – aan een vernieuwd Dommeldal.
Door de kanalisatie van de Dommel is de verbinding met de natuurlijke dynamiek en het ecosysteem van het stroomdal grotendeels verloren gegaan. Het nieuwe plan maakt hermeandering van de Dommel mogelijk en stimuleert de ontwikkeling van een dynamisch beekdallandschap. Hierin vormen de natuurlijke processen van de Dommel het hart van een bredere zone waarin recreatie, natuur, zorg, wonen en werken op een geïntegreerde manier samenkomen. De hermeandering en de ontwikkeling van dynamische natte natuurzones worden mogelijk gemaakt door een ruimtelijke strategie waarbij nieuwe woningen in het Dommelpark op verhoogde koppen worden gesitueerd. Een gesloten grondbalans vormt hierin zowel de basis als het middel om deze transitie zorgvuldig te realiseren.
Dit project combineert op unieke wijze de stedenbouwkundige innovatie, landschappelijke integratie en respect voor historisch erfgoed.
– Steven Delva
Historisch ensemble en hedendaagse toevoegingen
De stedenbouwkundige elementen van Domein aan de Dommel zijn zorgvuldig ontworpen om de historische waarden van het terrein te eren, terwijl ze ook ruimte bieden voor moderne toevoegingen. Het hoofdgebouw, een iconisch monument, wordt nieuw leven ingeblazen en fungeert als hart van de gemeenschap, waar oud en nieuw samensmelten.
Vier unieke deelgebieden
Elk deelgebied heeft een eigen identiteit, maar vormt samen een coherente eenheid. Van het imposante hoofdgebouw tot de serene Meanderwoningen – elk element is ontworpen met respect voor het bestaande landschap in combinatie met de behoeften van de huidige- en nieuwe bewoners.
Een zorgzame gemeenschap
De gebiedsontwikkeling richt zich op het verbinden van gebouwen, landschap, mensen en omgeving, en het toevoegen van nieuwe waarden. Het gedachtengoed van de nieuwe woongemeenschap Kentalis, vormt hierbij de basis voor een nieuwe, inclusieve en diverse gemeenschap. Hier wordt gewoond, gezorgd, geleerd en gewerkt, gerecreëerd en gespeeld, waarbij de kernwaarden zorgzaam, zelfvoorzienend en innovatief centraal staan. De bewoners houden ruimte voor hun vertrouwde activiteiten, zoals wandelingen over het terrein, zodat zij zich thuis voelen.
Verbindingen en bufferzones
Het ontwerp omvat een netwerk van functionele en passend vormgegeven paden en routes, met speciale aandacht voor langzame verkeersdeelnemers. Bufferzones spelen een sleutelrol in het beschermen van privacy en het bevorderen van interactie tussen de verschillende gebruikers van het terrein.
Klimaatadaptieef – Ruimte voor de Dommel
Het gebied ligt midden in het beekdal van de Dommel, binnen de contouren van ‘reservering waterberging’ zoals vastgelegd in de Omgevingsverordening van de Provincie Noord-Brabant. Dit betekent dat het gebied onder invloed staat van overstromingen bij een T=150-situatie, waarbij piekafvoeren op de Maas en de Dommel samenkomen. In plaats van deze realiteit te ontwijken, grijpt de ontwikkeling dit aan als een kans om een nieuw en robuust overstromingslandschap te creëren.
Door strategische verlaging van maaiveldniveaus en het aanleggen van meanderende waterstructuren ontstaat een klimaatadaptief landschap waarin water tijdelijk de ruimte krijgt. Bestaande zandkoppen vormen veilige woonlocaties, terwijl laagtes fungeren als dynamische zones voor wateropvang, infiltratie en natuurontwikkeling. Keringen worden waar mogelijk afgebouwd, waardoor natuurlijke processen van erosie en sedimentatie weer op gang komen. Dit leidt tot een veerkrachtig systeem dat niet alleen bescherming biedt tegen hoogwater, maar tevens ecologische waarde toevoegt.
Zo ontstaat een toekomstbestendig woon- en leefgebied, ingebed in een functionerend watersysteem waar veiligheid, natuur en beleving samenkomen.
De actuele opgaven koppelen en integraal beslechten, Domein aan de Dommel bewijst dat het kan.
– Steven Delva
Domein aan de Dommel is een voorbeeld van hoe moderne stedenbouw en landschapsarchitectuur kunnen samengaan om een leefbare, duurzame en esthetisch aantrekkelijke omgeving te creëren.
- Locatie
- Sint-Michielsgestel
- Status
- In ontwikkeling
- Opdrachtgever
- BPD
- Samen met
- Bierman Henket