Landschap als Laatste Getuige - Ieper

Voor het eerst in de geschiedenis slaagde de mens er in om zijn eigen landschap en cultuur uit te wissen. Locatie: de Ieperboog, een heuvel-rug in West-Vlaanderen waar in vier jaar oorlog 550.000 soldaten stierven.

Het Iepers landschap mag niet gezien worden als lege of inerte achtergrond van de oorlog. De Ieperboog is een levende entiteit, waarvan de vorm en betekenis voordurend wijzigt voor nieuwe generaties.

Vanuit deze dynamische kijk wordt het landschap gezien als proactief, vast maar toch steeds ver- anderend. Ik zie het landschap als een palimpsest van elkaar overlappende plaatsen die elk een specifieke betekenis hebben voor verschillende groepen van mensen. Mijn plan activeert en zorgt voor een ‘herinnerend landschap’.

De oorlogsgeschiedenis wordt niet gezien als een autonoom gegeven maar als een nieuwe context. Structuren en functies worden letterlijk in kaart gebracht. Statische waarden worden vervangen door processen.

Slagen bij Ieper

Slagen bij Ieper

Twee lijnen met ertussen een niemandsland van soms nauwelijks 10 tallen meter breed. Een heuvelachtig gebied waar na 4 jaar oorlog 550.000 soldaten hun laatste adem uit zullen blazen.

Waanzin van de oorlog

Ieperbook Landschapsanalyse: Geomorfologie

Doorsnede gebied Landschapsanalyse: Profiel landschap A - A' Noordelijk profiel B - B' Zuidelijke profiel

Ontwerp

De Yperboog is een levende entiteit, waarvan de vorm en betekenis voortdurend wijzigt voor de nieuwe generatie, die er op veel verschillende manieren mee omgaat.

Vanuit deze dynamische kijk op de Ieperboog wordt het landschap gezien als proactief, vast maar toch steeds veranderend.

Elk mens definieert zijn eigen landschap en staat er op om op zijn eigen manier er mee in wisselwerking te treden.

Ontwerp

Heuvelrug Ontwikkelingsstrategie

Bossen: 1880 grootste bossen op de heuvelrug, 2008 Sterke dunning van bossen, >2008 Verbinden twee boseenheden vrijwaren van de leegte, >2008 Ontwikkelingsstrategie

Kerkhoven Inrichtingsstrategie

Kerkhoven Inrichtingsstrategie

Kraters - vergeten getuige

Ontstaan kraters: 19 ontploffingen in 2 min tijd, Honderden kraterinslagen

Kraters vandaag

Terughoudendheid en vanzelfsprekendheid vormen de kern van de transformatie. Door het beekdal de ruimte te geven ontstaan mooie landbouwgebieden op de ruggen en vormen zicht ecologische lijnen door het agrarische gebied. De boer fungeert als schepper van de noodzakelijke duurzame leegte. Met afdammingen wordt de waterstroom door het landbouwgebied regelbaar.

Op de arme heuvelrug wordt het kamertjes-landschap geherintroduceerd voor een hoog-waardige occupatiestrategie. Wonen op de heuvelrug in de kamers, met de bestaande kernen als basis; nieuwe vestigingen langs bestaande linten of op hernieuwde knooperven.

Kerkhoven worden weer zichtbaar in het landschap; een verhaal van oorlogsvoering is te lezen.

Honderden kraters, geen mens die weet dat ze er zijn, doen plots op een eigenzinnige manier mee aan het verhaal. Kleine kraters in het akkerland krijgen een cirkel van iepen, worden massa in de leegte.

Toekomstbeeld impressie: Krater, ontstaan door ondergrondse ontploffing, ligt vrij in de ruimte

Kleine krater

Kleine kraters in het bos worden leegte in de massa. De 19 grootse kraters, ontstaan door ondergrondse ontploffingen, krijgen een dubbele rij Iepen. Het niemandsland, lopend door het bos en soms nauwelijks tien meter breed, wordt vrijgemaakt; een adembenemende leegte in de massa. Door afgraving keren de heidevelden terug. Het Niemandsland lopend over de akkers wordt ervaarbaar door verschuivende bloemvelden.

Kleine krater, Massa in leegte

Kleine krater, Massa in leegte

Grootse krater, Leegte in massa

Grootse krater, Leegte in massa

Kraters vormen samen met het beeksysteem, het ecologische netwerk door agrarisch landschap

Plankaart Ontwikkelingsstrategie

Toekomstbeeld impressie: De derde slag bij Ieper - Het niemandsland wordt een bebloemde leegte in de massa