Prix de Rome - Rotterdam

Met zijn plan voor de Prix de Rome wil Steven Delva ondubbelzinnig duidelijk maken dat de stad meer dan ooit het werkterrein van de landschapsarchitect vormt. Het doorgronden van lokale systemen en deze verbinden aan grotere schaalniveaus vormt hierbij het fundament.

De dam ontleent zijn karakter aan de stromen die hij scheidt

In het stadscentrum van Rotterdam ligt een landschap met unieke mogelijkheden. ‘De dam en zijn stromen’ is een ambitieus en praktisch plan. Het ontwerp stelt uitvoerbare ingrepen voor waarmee het voorwaarden schept voor een goede leefomgeving die garanties biedt voor de toekomst van het centrum van Rotterdam. De basis van de interventies wordt gevormd door verschillende stromen die cruciaal zijn voor het activeren van de dam en ervoor zorgen dat men de dam op een hernieuwde manier beleeft.

Water: het plan stelt tot doel om de werelden van de Rotte en de Maas elkaar weer te laten ontmoeten bij de dam

Interessante spanningen tussen landschap en architectuur, natuur en kunstmatigheid, ecologie en cultuur, economie en recreatie

De dam: twee werelden ontmoeten elkaar; Laurenshaven, markt, Steigergracht

Interessante spanningen

Het uitgangspunt van het ontwerp is het herstellen en verbinden van de functionaliteit en systematiek van de natuur en de daaruit voortvloeiende esthetiek. Zo ontstaan er interessante spanningen tussen landschap en architectuur, natuur en kunstmatigheid, ecologie en cultuur, economie en recreatie.

De dam

De dam in de Rotte vormde van oudsher het scharnierpunt tussen binnendijks en buitendijks, tussen het veenweidegebied en het rivierenlandschap. De dam was een plek van economische en landschappelijke betekenis, maar verloor zijn functie.

Water: het plan stelt tot doel om de werelden van de Rotte en de Maas elkaar weer te laten ontmoeten bij de dam.

Het voorstel koppelt geschiedenis aan een sterke hedendaagse ontwerphouding om te komen tot een leefbare en eigentijdse stad. De huidige overmaat aan openbare ruimte wordt daarbij benut om de actuele opgaven daadwerkelijk van een duurzaam antwoord te voorzien.

De dam, de scheiding tussen twee watersystemen

<1940 Plein in relatie met gebouw, dam als scherpe lijn tussen binnendijks en buitendijks, >1940 Het te veel aan openbare ruimte zorgt voor weglopende ruimtes zonder menselijke schaal, Dam zonder status, >2015 Ruimtes op schaal van de mens als resultaat van het faciliteren van stromen

Doel

Het plan stelt tot doel om de werelden van de Rotte en de Maas elkaar weer te laten ontmoeten bij de Dam. De Hoogstraat wordt opgespannen tussen twee levende systemen. Zo krijgen nieuwe waterketens op wijkniveau vorm en creëert de dam interactie tussen de verschillende stromen en de Rotterdammer.

De Hoogstraat wordt opgespannen tussen twee levende systemen

De dam ontleent zijn karakter aan de stromen die hij scheidt

Een nieuwe arm

De Oude Haven en de Leuvehaven worden met een nieuwe arm met elkaar verbonden. Het nieuwe water omlijst het marktplein met de nieuwe Markthal. Een onderwaterwereld in de maritieme havens geeft nieuwe recreatieve mogelijkheden op en in het water.

De Delftsevaart maakt een lus langs de voet van de Dam en vervolgt zijn weg over de Binnenrotte. In de ruimte naast de spoortunnel wordt open water gemaakt, waardoor circulatie van en transport over water mogelijk wordt gemaakt. Producten worden vanuit de Spaanse Polder over het water aangevoerd naar de versmarkt. Het Laurensplein wordt de Laurenshaven, een bruisend handelsgebied waar niet alleen producten worden aangevoerd, maar waar ook de bedrijven uit het achterland hun producten presenteren.

Een dynamisch waterpark boven op de spoortunnel wordt gevoed door regenwater uit de omgeving en draagt bij aan de wateropgave in dit extreem verharde deel van de stad

Een dynamisch waterpark boven op de spoortunnel

Een dynamisch waterpark boven op de spoortunnel wordt gevoed door regenwater uit de omgeving en draagt bij aan de wateropgave in dit extreem verharde deel van de stad.

De markt krijgt een plek op de Hoogstraat waardoor deze wordt geactiveerd en er op de Binnenrotte ruimte ontstaat voor een nieuwe invulling van de ruimte. Een dynamisch waterpark boven op de spoortunnel wordt gevoed door regenwater uit de omgeving en draagt bij aan de wateropgave in dit extreem verharde deel van de stad. Een werkend landschap midden in het centrum van Rotterdam, dat hiermee eindelijk zijn stadspark krijgt.

Alle inzendingen zijn tot en met 4 januari 2015 te zien in een tentoonstelling die Het Nieuwe Instituut samenstelde. Ook de historie van de Rotterdamse Hoogstraat zal een rol spelen in de tentoonstelling. Tijdens de tentoonstelling organiseert Het Nieuwe Instituut met het Mondriaan Fonds en de Rotterdamse Academie van Bouwkunst een symposium waarin de problematiek rond stadsstraten breed wordt uitgelicht. De thematiek van de opdracht voor de Prix de Rome beperkt zich immers niet tot de Rotterdamse situatie, maar doet zich voor in veel steden waar gefragmenteerde plekken te vinden zijn met nieuwbouw, oudbouw, drukke winkelstraten, veel leegstand en gecompliceerde infrastructuren.

Tijdens de prijsuitreiking is het eerste exemplaar van de tweetalige publicatie Prix de Rome Architectuur 2014 uitgereikt. Naast de plannen van de acht kandidaten bevat de publicatie teksten van Kirsten Hannema en Robert-Jan de Kort, historisch beeldmateriaal en foto’s van Otto Snoek. Marinke Steenhuis schreef een essay over de ontwikkeling van de Hoogstraat in sociaal, economisch en historisch perspectief. (NAi010 Uitgevers, ISBN 978-94-6208-156-7, ned/eng, ill., €19,85 (NL), ontwerp: Lesley Moore)

Locatie
Rotterdam
Status
Prijsvraag
Opdrachtgever
Prix de Rome
Steven Delva