Stationsgebied Dendermonde - Dendermonde
De stationsomgeving van Dendermonde ligt zuidelijk van het historisch stadscentrum in een doorbreking van de vroegere vestinggordel en grenst als achterkant aan Sint-Gillis. Het functioneert vandaag als een mobiliteitsknooppunt binnen het Gewestelijk ExpresNet (GEN). De verschillende vervoersstromen, trein, bus en auto, in interactie met fietsers en voetgangers, domineren het gebied en blokkeren de stedelijke ontwikkeling van een werk-en woonomgeving. Het is een amalgaam van versnipperde ruimtes onder en boven de spoorweginfrastructuur: groene restruimtes, pendelparkings, busstation, stationsgebouw, plein, park en een potentiële ontwikkelingszone.
Op 15 juli 2016 kende de Vlaamse Regering een conceptsubsidie toe aan het door de Stad Dendermonde ingediende stadsvernieuwingsproject “Stationsomgeving”. Via deze conceptsubsidie wil de stad een eerder masterplan van 2012 actualiseren en verruimen om de herontwikkeling van het mobiliteitsknooppunt te laten bijdragen tot een meer performante stedelijke morfologie die beter aansluit bij het stedelijk weefsel.
De stad Dendermonde stelt het team Maat-ontwerpers en Delva Landscape Architects aan om op co-productieve basis een breder, voor de stad en voor de regio relevant plan voor de stationsomgeving te ontwikkelen. Over het oorspronkelijke masterplan werd weinig gecommuniceerd. De aanpak van het ontwerpteam Maat- Delva zet bewust sterk in op participatie en het actief creëren van draagvlak bij omwonenden en gebruikers van de stationsomgeving. De conceptsubsidie biedt de kans om dit te doen vanuit een ruimer perspectief.
Een open en participatieve aanpak om tot een gedragen project te komen samen met de betrokken actoren, de stad en haar bewoners
De workshopweek vormt een strategische moment in het hele proces. Gedurende een volledige week wordt de interactie met bewoners, actoren en de stad sterk opgedreven wat zorgt voor een inhoudelijke stroomversnelling door het continue proces van actie en reactie. Zowel het ontwerpteam, de stad als de betrokken actoren krijgen onmiddellijk feedback van elkaar, de bewoners en de dagelijkse gebruikers van de stationsomgeving. Tegelijk vraagt het snelle opeenvolgen van interne en externe overlegmomenten ‘instant’ om duidelijke standpunten van alle betrokken actoren.
Een vergaderruimte van VOKA (Noordlaan) werd omgebouwd tot een ontwerpatelier. Voor één week werd de ruimte het werkterrein van het ontwerpteam voor overleg, onderzoek, interactie, het testen en bouwen van de maquette. Een intensief progamma voor de week werd zorgvuldig voorbereid met het publieksmoment op vrijdag als aptheose.
Op de laatste dag wordt toegewerkt naar de publieke toelichting van het resultaat van de workshopweek tijdens het slotevenement. De maquette werd afgewerkt en gebruikt als communicatiemiddel bij de presentatie voor het publiek. Na een plenaire toelichting van het toekomstplan voor de stationsomgeving werd de week afgesloten met een receptie rond de werkmaquette. Uiteraard werd daar rond de maquette nog verder toelichting gegeven en dieper in gegaan op concrete vragen van omwonenden, pendelaars.
De maquette fungeerde zowel als werktool voor het ontwerpteam als communicatiemiddel voor gesprekken met bewoners op het slotevenement
Het plan is uitgewerkt als maquette en maakt duidelijk welke de gewenste richting is. Hierbij komen de drie inhoudelijke ambities opnieuw naar voor: sterke vesten (groen) - sterke stadskern (rood) - sterk knooppunt (blauw). Hier komen de structuren en plekken in beeld die cruciaal zijn voor het versterken van het stationsgebied. Bij de uitwerking van het globaal plan zijn koppelingen gemaakt met lopende en startende projecten, met de randvoorwaarden uit de actorenfiches en de input van de participatiemomenten.
De focus op drie uitdagingen voor de stationsomgeving en de stad vertaalt zich in drie duidelijke ambities voor de toekomst. Ze vormen het toetsingskader voor een vooruitstrevend stationsproject dat ook wordt ingezet als een hefboom voor een veel ruimere stadskernversterking.
De maquette van stationsgebied Dendermonde
Het resultaat van het onderzoek is een concreet en gedetailleerd plan/maquette, maar geenszins allesomvattend. Het is flexibel zodat er in de toekomst ingespeeld kan worden op nieuwe dynamieken en initiatieven. Tegelijk geeft het aan welke deelprojecten cruciaal en prioritair zijn. Het resultaat is wervend en inspirerend, het geeft goesting om initiatieven te starten. Het voorliggende plan is geen eindresultaat of voorontwerpplan, het vormt een kader voor de uitwerking van 6 afgebakende deelprojecten. Dit kader is samengevat in 6 sterke principes die door alle actoren werden onderschreven. Ze vormen de onderlegger voor alle afwegingen en keuzes bij de verdere uitwerking.
De zes principes
De stadsomgeving maakt opnieuw deel uit van het venstenlandschap
De stationsomgeving maakt opnieuw deel uit van het venstenlandschap. Het voormalige stationsgebouw krijgt hierbij een centrale plaats in het Vestenpark.
Het Vestenpark kadert binnen de ambitie om de vestenstructuur opnieuw leesbaar te maken in de stationsomgeving. Vandaag snijdt de Sint Gillislaan het William Bruynicxpark bruusk af van het vestenlandschap. Het desolate park is vandaag een weinig uitnodigende toegang tot de Dendermondse vesten. Dit deelproject wil de kwalitatieve vestenruimte tot aan de stationsdeur brengen.
De vandaag verborgen groenstrook rond de Vondelbeek wordt omgevormd tot een lineair natuurpark: het Vondelpark. Het park zet niet enkel de waterloop opnieuw in de kijker maar vormt ook een strategische fietsverbinding. Enerzijds draagt ze bij tot de koppeling van Sint-Gillis aan de fietssnelweg via drie schakels: de overweg aan de Boonwijkstraat, de passerelle en het viaduct. Anderzijds sluit het Vondelpad aan op de fietssnelweg F44 richting Mechelen met zijtakken naar Lebekke (F221) en Puurs (F19).
Het Vondelpark vormt een lineair natuurpark langs de beek en zorgt voor een verweving van de stationsomgeving in het trage wegennetwerk
Lees hier het boekwerk van Stationsomgeving Dendermonde.
- Locatie
- Dendermonde
- Status
- Visie
- Opdrachtgever
- Stad Dendermonde
- Samen met
- Maat ontwerpers